Gramatikaren garrantzia hizkuntzak ikastean

2016-11-17

Ikasi ingelesa

euskara akademia, hizkuntzak, Ikasi euskara

Elkarbanatu:

Egokiena gramatika irizpide batzuk eskuratzea da, baina gramatika inplizitua, hau da, egiturak praktikan jarriz ikastea.

Gaur, gramatikari buruzko hausnarketa batekin natorkizue, izan ere, gure ustez ikasleak azalpen filologiko konplikatuekin nahasten ibili baino, askoz ere egokiagoa da gramatika operatiboa, sinplea, adibide argigarriekin eta termino filologiko arrarorik gabe irakastea. Akats hau irakaskuntza magistralaren ondorioa da: ikasleak ulertuko duen eran azaldu ordez, eskola magistral bat ematen zaie azalpen filologiko ulergaitzekin.

Eta guk geuk argi daukagu, gramatika ez da ezinbestekoa hizkuntzak ikasteko, baina lagundu egiten du. Seguru asko honetaz ohartuko zineten: umeek edo alfabetatu gabeko euskaldun zaharrek gramatika inplizitua baino ez dakite, hau da, badakite gauza bat gaizki dagoela belarrira txarto jotzen dielako, baina ez dakite zergatik.

Nolanahi ere, gramatika oso lagungarria da zalantzazko kasuetan erabilera zuzena zein den jakiteko. Baina horrek ez du esan nahi gramatika buruz ikasi behar denik. Egokiena gramatika irizpide batzuk eskuratzea da, baina gramatika inplizitua, hau da, egiturak praktikan jarriz ikastea.

Eta hizkuntza musikarekin alderatuko bagenu?

Pentsatu esaldia kanta bat dela, akorde bat, eta kantatu, sentitu takada batez.

Gitarra jotzen ikasteko ez duzu harmonia jakin behar, baina akordeei buruzko ezagutza praktiko batzuk ikasiz gero, askoz ere hobeto ikasiko duzu. Gramatikarekin berdin, baina aipatu bezala, ez du zentzurik gramatika buruz ikasteak. Erabiliz ikasi behar duzu eta sentitu ama-hizkuntzan egiten duzun bezala. Euskaldun berri bat datorrenean eta “*LagunAK etorri DA“, esaten duenean, lehendabizi desafinatzen dizu, txarto jotzen dizu belarrira. Gero arrazionalizatzen duzu eta numero komunztadurarik ez dagoela ondorioztatzen duzu. Kontuan hartu: euskaraz ondo ikasi nahi baduzu, garrantzitsuagoa dela gramatika inplizitua jakitea, teoria filologiko guztiak baino.

Bigarren adibide bat jarriko dizut. Euskaldun berri askok buruhausteak izan ditugu ezezko konpletiboak ikastean: “*Ez dut uste etorriko… deLA“. Eta behin eta berriro landu arren, gaizki egin izan dugu. Pentsatu kanta bat dela, akorde bat, eta kantatu, sentitu takada batez: “Ez-dut-uste-etorriko-deNIK“. Kate bezala ikasiz gero, hasierak ekarriko du amaiera. Errepikatu osorik sentituz, melodia bat bezala eta ikusiko duzu apurka-apurka nola aterako zaizun forma egokia, eta garrantzitsuena: pentsatu gabe!

Gramatika operatibo eta errazaren adibide polita duzu bai&by-ren programa, mimatu egin ditugu azalpenak, ordenagailuan gramatika aurkeztean ikasleak lehenengoan uler dezan. Horretarako eskema sinple bat erabiltzen dugu: azalpen erraz bat, eskema, adibideak eta ohar pedagogikoak. Azalpenetan kolore eta maiuskulen erabilera zaindu ditugu ikasleak informazio garrantzitsuena begi kolpe batez eskura dezan.

Oraindik bai&by-rekin ikasten ez baduzu, lasai, liburu-denda eta liburutegi guztietan dituzu Ilari Zubirik eta biok idatzitako Gramática Didáctica del Euskera, Euskal Gramatika Erraza eta Euskal Gramatika Osoa. Zerbaitengatik dira alde handiz salduenak: azalpenak argiak dira eta adibide eta ohar pedagogikoez hornituta daude. Gainera, amaieran gai-aurkibidea dago bilaketak errazteko.

Hizkuntzak ikastea oso polita da, gustua hartzea da kontua. Egizu proba: buruhausteak ematen dizkizun gramatika atal hori hartu eta egitura barneratzen saiatu akorde bat bezala, hobekuntza azkar sumatuko duzu. Probatu eta esango didazu.

Dena dela, zerbait asko kostatzen bazaizu, bidalketa honetan zure galdera iruzkin bezala idatzi eta laguntzen saiatuko naiz.